رشته مترجمی زبان انگلیسیی یکی از رشتهها ی دانشگاههای ایران است
که در آن کار ترجمه از زبان فارسی به انگلیسی و بالعکس به دانشجویان آموخته
میشود. این رشته در سطح کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در
بیشتر دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ایران وجود دارد. یک رشته نظری و
عمومی با عنوان مطالعات ترجمه (که به یک زبان خاص مربوط نمیشود) در مقاطع
بالاتر هم وجود دارد.
دروس رشته مترجمی زبان انگلیسی به سه بخش دروس عمومی، تخصصی پایه و تخصصی
اصلی تقسیم میشود که دروس عمومی و تخصصی پایه بین دو رشته زبان وادبیات
انگلیسی و مترجمی زبان انگلیسی مشترک است و دروس تخصصی اصلی مجزا می باشد.
یعنی دانشجویان رشته مترجمی در این بخش، انواع دروس ترجمه مثل ترجمه
انفرادی، ترجمه پیشرفته، ترجمه متون ادبی و اصول و روش ترجمه را می گذرانند
و دانشجویان زبان و ادبیات انگلیسی شعر، ادبیات نمایشی، رمان وتاریخ
ادبیات انگلیسی را مطالعه می کنند.
در ضمن لازم است گفته شود که حتی در بخش دروس تخصصی اصلی نیز واحدهای
مشترکی بین دو رشته وجود دارد که از جمله می توان به زبان شناسی اشاره کرد.
در ترم های اول این رشته، چارچوب اولیه ترجمه و تفاوت زبان هابه دانشجویان
آموزش داده میشود و تئوری ترجمه به ساده ترین وجه مطرح می گردد. در ترم
های آخر نیز انواع تئوری های ترجمه مطرح شده و یک نگرش نظری کلی در مورد
ترجمه به دانشجویان داده میشود و همچنین دانشجویان به مرور ترجمه جملات
کوتاه و بلند و سپس جملات پیچیده و مرکب یا بندهای طولانی و بالاخره ترجمه
متون ادبی یا متونی که دارای محتوای سنگینی هستند می پردازند. در ضمن
دانشجویان این رشته با مطالعه درس زبان شناسی، ساختار زبان انگلیسی را به
جای یاد گرفتن، لمس می کنند. و به همین دلیل سریع تر و مطلوب تر از زبانی
به زبان دیگر گذر کرده و قادر به ترجمه کتبی یا شفاهی زبان می گردند.
همانطور که یک دانشجوی زبان وادبیات فارسی، پیش از ورود به دانشگاه زبان
فارسی را آموخته و با ادبیات آن آشنا است و در دانشگاه به تجزیه و تحلیل
زبان فارسی (زبان شناسی، دستور زبان و اصول نگارش و ویرایش) و ادبیات (سبک
شناسی، صنایع ادبی، انواع ادبی، متون نظم و نثر کلاسیک و تاریخ ادبیات) می
پردازد. دانشجوی زبان انگلیسی نیز نباید دانشگاه را محلی برای آموزش
ابتدایی زبان بداند، بلکه باید پیش از ورود به دانشگاه با زبان انگلیسی
آشنایی کامل داشته و سپس در دانشگاه با ادبیات یا مترجمی زبان انگلیسی آشنا
گردد. اما بسیاری از دانشجویان این دو رشته، هنگام ورود به دانشگاه آمادگی
لازم را ندارند و نمیتوانند انگلیسی صحبت کنند یا بدون غلطهای ساختاری و
واژگانی متنی ساده را به انگلیسی بنویسند.
مشکل عمده دانشجویان زبان انگلیسی در بدو ورود به دانشگاه این است که آن ها
تاکنون زبان را به صورت نظری یاد گرفته اند نه عملی. یعنی از گرامر
انگلیسی اطلاع دارند اما نمیتوانند به این زبان صحبت کنند. به همین دلیل
استادان ناگزیرند طی سه ترم اول، دروس پایه زبان شامل خواندن، نگارش و
مکالمه را آموزش دهند و سپس وارد دروس اصلی و اختصاصی زبان و ادبیات
انگلیسی شوند.
دانشجوی مترجمی انگلیسی باید در بدو ورود به دانشگاه تسلط کاملی به زبان
انگلیسی داشته باشد و سپس وارد این رشته گشته و در دانشگاه با اصول و روش
ترجمه یا زبان شناسی آشنا گردد. همچنین یک دانشجوی مترجمی باید به زبان
فارسی تسلط کامل داشته باشد چون ترجمه از هر زبانی به زبان فارسی علاوه بر
مهارت در زبان انگلیسی به مهارت بیشتری در زبان و نگارش فارسی نیاز دارد.
البته صرف دانستن دو زبان، انسان را مترجم نمیکند بلکه باید دانشجو
اطلاعات عمومی خوبی داشته باشد. مثلاً نمیشود چیزی از فلسفه ندانست و یک
کتاب فلسفی را ترجمه کرد یا بدون اطلاع از زندگی، افکار و دوران تاریخی یک
نویسنده، یکی از کتابهایش را ترجمه نمود. هر دانشجویی که اطلاعات عمومی
خوبی داشته باشد، در این رشته موفق تر است. چون دانشجوی این رشته گاه مجبور
میشود متن های پیچیده و سنگینی را در زمینه های مختلف ترجمه کند،
بنابراین باید با علوم مختلف آشنا باشد. همچنین باید به هدفی که به خاطر آن
زبان انگلیسی را فرا می گیرد، خیلی علاقهمند باشد تا در دوران تحصیل با
تکیه بر علاقه خویش، سختی ها و مشکلات را پذیرا شده و با پشتکار و تلاش
موفق گردد.
بازار کار
یک مترجم مسلط به زبان انگلیسی می تواند در زمینه های شغلی زیر فعالیت کند:
1- فعالیت در مراکز آموزشی دولتی و خصوصی به عنوان مترجم
2- فعالیت در وزارت امور خارجه که یکی از اصلی ترین مراکز جذب دانشجو در این رشته می باشد.
3- کار در مراکزی که ارتباط مستقیمی با خارجیان و کشورهای خارجی دارند.
4- در زمینه های فرهنگی نظیر فعالیت های که میتوانند در سمینارها، جشنواره ها،نمایشگاه ها انجام دهند.
5- ترجمه آثار خارجی به کمک موسسات دولتی وخصوصی که در اصل به عنوان یک حامی محسوب می شوند.
6- حضور در مراکز دولتی و خصوصی به عنوان مترجم و رابط بین این موسسات با موسسه های خارجی در زمینه صنعت و معدن و….
7- فعالیت در فضای مجازی یکی دیگر از زمینه های شغلی این رشته می باشد.
مثلا دانشجویانی که به حوزه فناوری علاقمند هستند با راه اندازی یک سایت ترجمه می توانند در این زمینه فعالیت کنند.
8- مترجمی جزو مشاغل خانگی نیز محسوب می شود.
علاقه مندان به این رشته بخصوص خانم های مترجم می توانند در خانه کسب و کار خود را، راه اندازی کنند.